قفسه های نورد

قفسه های نورد (Rolling-Stands) یکی از مولفه های اصلی فرایند نورد می باشند. امروزه بیشتر فلزات همچون آلیاژهای آلومینیوم، مس و فولادها، نخست به صورت شمش ریخته گری می شوند و سپس در خلال چند مرحله نورد گرم به صورت شمشه، شمشال و یا تختال در می آیند. این فراورده ها دوباره در طی چند مرحله نورد سرد و گرم به فراورده های پایانی مانند صفحه ، ورق، تسمه و یا نوار ورق، فویل، تیر، میلگرد، مفتول، لوله، انواع مقاطع سازه ای مانند تیر آهن، ریل آهن، ناودانی، نبشی و غیره تبدیل می شوند.

تولید هر کدام از این فرایند ها بوسیله ی یک یا چند قفسه ی نورد دو سویه و یا چند قفسه نورد پیاپی انجام می پذیرد. هر قفسه نورد در بردارنده یک چهارچوب فولادی میباشد که یاتاقان های غلتکها را در خود نگه می دارد و نیروی نورد را پذیرا می شود. چرخش غلتکها بوسیله یک موتور برقی و جعبه دنده تامین می شود.

قفسه های دو غلتکه

قفسه های نورد ممکن است دو غلتکه یک سویه باشند، که در این صورت بنابر شکل 1، قطعه کار همواره از یک سو به فضای بین دو غلتک کشیده می شود و پس از تغییرشکل، از سوی دیگر خارج می شود.

چرخش یکی از غلتکها ساعتگرد و دیگری پاد ساعتگرد خواهد بود و نیروی محرکه به هر دو غلتک فرستاده می شود. قفسه های دو غلتکه ممکن است دو سویه باشند . در این صورت با تغییر جریان برق در موتور، راستای چرخش غلتکها و در نتیجه راستای حرکت قطعه کار عوض می شود. در قفسه های دو سویه قطعه کار جندین بار مسیر رفت و برگشت را می پیماید. در هر مرحله غلتک بالایی پایین تر آمده، فضای بین دو غلتک تنگتر شده و در نتیجه ضخامت و یا سطح مقطع قطعه کار کاهش خواهد یافت.

قفسه های سه غلتکه

قفسه های سه غلتکه از سه غلتک تشکیل می شوند و نیروی محرکه موتور به غلتکهای بالا و پایین فرستاده می شود. غلتک میانی در اثر اصطکاک به چرخش در می آید، (شکل 2). در اینگونه قفسه ها، قطعه کار نخست بین غلتکهای پایینی و میانی در مسیر رفت نورد می شود و سپس بین غلتک های میانی و بالایی در مسیر برگشت نورد می شود.

قفسه های چهار غلتکه

برای کاهش نیرو و توان، افزایش دقت و یکنواختی ضخامت ورق های نازک از قفسه های 4 غلتکه استفاده می شود. در این نوع قفسه ها غلتک های کاری به وسیله دو غلتک پشتیبان، پشتیبانی می شوند. قطر غلتکهای کاری، کوچک برگزیده می شوند و غلتکهای پشتیبان از کجروی و خمش غلتکهای کاری جلوگیری می کنند. شکل 3 شمای عمومی قفسه های 4 غلتکه را نشان می دهد.

قفسه های خوشه ای

در نورد ورق های بسیار نازک و فویل ها، از قفسه های خوشه ای استفاده می شود. در ایینگونه قفسه ها قطر غلتک های کاری بسیار کوچک برگزیده می شود و شمار غلتک های پشتیبان بیش از 2 تا خواهد بود (شکل 4). در این شرایط، از کجروی و خمش الاستیک غلتک های کاری جلوگیری می شود و فویل های بسیار نازک با ضخامت کمتر از 0.1 میلیمتر با دقت بسیار خوب نورد می شوند.