نقره

معرفی

نام نقره Silver از واژه لاتین (argentums)‌ و واژه آنگلوساکسونی Seolforsiolfur‌ به معنای نقره گرفته شده است. واژه Silver حداقل در 14 زبان زنده دنیا مشابه است. عنصرنقره در کانی ها و به شکل آزاد یافت می شود و از نظر فراوانی در پوسته زمین 00001/0 % می باشد.

نقره فلزی است به رنگ سفید- نقره ای با نماد Ag، عدد اتمی 47، وزن اتمی86/107، وزن مخصوص 5/10 گرم بر سانتیمترمکعب، سختی 5/2 در مقیاس موس، نرم، بسیار شکل پذیر، قابل انعطاف، جلای فلزی، براق، نقطه جوش 2163 درجه سانتیگراد درجه سانتی گراد و نقطه ذوب 8/960 درجه سانتی گراد.

نقره در گروه 11(IA) جدول تناوبی به عنوان فلزضعیف Transition metals بوده و در دوره 5 قرار دارد.

نقره خالص دارای بالاترین هدایت حرارتی، سفید ترین رنگ، بالاترین انعکاس(بازتاب) نوری است اما اشعه ماوراء بنفش را به صورت ضعیفی منعکس می کند. هالیدهای نقره در برابر نور حساس هستند. این فلز در حالت خالص در برابر هوا و آب پایدار است اما زمانی که نقره در معرض ازون، سولفید هیدروژن H2S و یا هوا قرار می گیرد، کدر می شود.

فلز نقره بالاترین هدایت الکتریکی و حرارتی و درجه سایش بالا را در میان تمامی فلزات حتی بالاتر از مس دارد اما قیمت بیشتر این فلز از استفاده آن در هر جایی به جای مس و به منظور اهداف الکتریکی، جلوگیری می کند.

کتانی با روکش نقره

تاریخچه

در کتاب Genesis به فلز نقره اشاره شده است و در تپه های سرباره در آسیای صغیر و جزایر دریای اژه یافت شده است که نقره از سرب جدا شده و به هزاره چهارم قبل از میلاد اشاره می کند. نقره با قدمت هزاران ساله به صورت وسایل تزئینی و ظروف آشپزخانه، اهداف تجاری(صنعتی) و در سیستم های پولی استفاده می شود. فلز نقره به عنوان دومین فلز قیمتی بعد از طلا از گذشته دورمدنظر بوده است.

وابستگی به اقمار باعث شده است که فلز نقره توسط کیمیاگران به نام Luna شناخته شود. سیمبل کیمیاگری برای نقره یک نیمه ماه است که بخش نیمه هلالی ماه به سمت چپ است. اگرچه دو عنصر نقره و جیوه از نظر شیمیایی بهم ارتباطی ندارند ولیکن برخی تصور می کنند که فلز جیوه نوعی نقره است.

نقره آبی(Watery) به نام Hydrargyrum نامیده می شود و واژه Quick Silver (جیوه) این مطلب را اثبات می نماید. در نسب شناسی، رنگ سفید اشاره به نقره خام می کند و جیوه ظاهری شبیه نقره دارد. اروپائی ها مقادیر عظیم نقره را در Zacatacas‌، مکزیک و Potosi یافتند که با یک دوره تورم در اروپا آغاز شده است. Rio de la plata‌ بعد از کشف نقره (که در اسپانیایی Plata می گویند)، به نام Argentina نامیده شد.

کانی های نقره

نقره فلزی است که گاهی به صورت خالص در طبیعت یافت می شود.

دوتیپ ترکیبات معدنی نقره شناخته شده است:

1-ترکیباتی که در آنها نقره به مقدار کم و به صورت فلز فرعی وجود دارد مانند گالن، اسفالریت، کالکوپیریت، استانین و طلای طبیعی که 80% نقره دنیا به این شکل است.

2-کانیهای اختصاصی نقره که این عنصر مهمترین فلز قابل استخراج آنهاست. تمرکز نقره در منطقه سمانتاسیون کانسارها نیز از همین مقوله بشمار می آید.

این کانی ها چنانچه مقدار نقره شان تا 450 گرم در تن برسد قابل استخراج است. مهم کانی های مختلف از لحاظ مقدار نقره بقرار زیر است:

کانیهای نقره (20 درصد)، کانیهای سرب و روی (45 درصد)، کانیهای مس و مس - نیکل (18 درصد)، کانیهای طلا( 15 درصد)، کانیهای قلع و نقره (2 درصد).

گوشی از جنس نقره

مهمترین کانی های نقره عبارتست از:

v    نقره طبیعی Ag

نقره طبیعی دارای سختی 5/2 تا3، وزن مخصوص 12-6/9 (عمدتاً 5/10)، سختی 3 – 5/2 است که در سیستم کوبیک متبلور شده است. مقدار نقره آن 100 درصد بوده و معمولاً همراه با مقادیری از فلزات دیگر مانند طلا، جیوه و مس است. نقره طبیعی ممکن است به صورت پراکنده در بخش های اکسیدی ذخایر فلزات پایه یافت شود.

v    آرژانتیت Ag2S

کانی آرژانتیت دارای سختی 5/2تا 2، وزن مخصوص 3/7 و مقدار نقره 87 درصد است و در سیستم کوبیک متبلور شده و به صورت اپی ترمال می باشد.

v    آکانتیت Ag2S

کانی آکانتیت در سیستم مونوکلینیک متبلور شده و به صورت برون زاد بوده و مقدار نقره آن 87 درصد می رسد.

v    پروستیت Ag3AsS3

پروستیت دارای سختی 5/2، وزن مخصوص6/5 و مقدار نقره 65 درصد است.

v    پیرارژیریت Ag3SbS3

پیرارژیریت دارای سختی 5/2 تا 2، وزن مخصوص 8/5 و مقدار نقره 60 درصد است.

v    استفانیت Ag5SbS4

استفانیت دارای سختی 5/2 تا 2، وزن مخصوص 3/6 و مقدار نقره 68 درصد است.

v    پلی بازیت (Ag, Cu)16 Sb2S11

پلی بازیت دارای سختی 3 تا 2، وزن مخصوص 1/6 و مقدار نقره 64 تا 72 ( گاهی 5/75 ) درصد است.

v    میارژیریت AgSbS2

میارژیریت دارای سختی 5/2، وزن مخصوص 2/5 و مقدار نقره 37 درصد است.

v    استرومایریت CuAgS

استرومایریت دارای سختی 3 تا 5/2، وزن مخصوص 3/6 و مقدار نقره 53 درصد است.

v    تترائدریت ها (Cu, Ag)3 (As, Sb)S3-4

تترائدریت دارای سختی 5/4 تا 5/3، وزن مخصوص 4/5 تا 4/4 و مقدار نقره 18 درصد است.

v    کلرارژیریت (نقره شاخی) یا سرارجیریت AgCl

کلرارژیریت دارای سختی 2 تا5/1، وزن مخصوص 5/5 و مقدار نقره 75 درصد است.

v    آرژانتوژاروزیت Ag, Fe3 (OH)6 (SO4)2

آرژانتوژاروزیت دارای سختی 5/3 تا 5/2، وزن مخصوص 6/3 و مقدار نقره 19 درصد است.

انواع کانسار های نقره

• ·        ماسیوسولفید(سولفید توده ای):

نقره در این کانسار به اشکال عدسی شکل و لایه ای دیده می شود و به عنوان محصول فرعی کانسار های مس و سرب- روی وجود دارد. عیار معدن کاری این کانسار 1000-100 گرم در تن می باشد مانند کانسار تین تیک (آمریکا).

• ·        رگه های آرسنور(Ag- Co- Ni) :

نقره در این کانسار به صورت رگه ای می باشد. کانی های اقتصادی مهم آن پروستیت Ag3AsS3 و پیرارژیریت Ag3SbS3 می باشد. عیار معدنکاری در این نوع کانسار 1000-100 گرم در تن می باشد به عنوان مثال کانسار کبالت (اونتاریو).

• ·        اپی ترمال:

در مورد منشأ کانسارهای اپی ترمال نقره و حتی طلا بحث های زیادی وجود دارد. زیس (1929) و اشمیت (1950) پیشنهاد نمودند که کانسارهای اپی ترمال و دگرسانی های کائولینیت-آلونیت و پیروفیلیت می توانند دردورن گدازه هایی که از دهانه های تغذیه کننده فاصله گرفته اند، تشکیل شوند. این کانسارها بر اثر جریان یافتن سطحی آبهای جوی در درون گدازه ها حاصل می شوند. لیکن در بعضی مناطق سیالات کانسارساز اساساً ماگمایی می باشند و درجه مخلوط شدگی آبهای جوی و تأثیرات آن متفاوت است (کانسار های اپی ترمال فلزات قیمتی سیلیتو در طلا).

سیلیتو (1993) کانسارهای اپی ترمال فلزات قیمتی را بر اساس نوع دگرسانی و کانی‌شناسی به 2 گروه تقسیم نمود:

الف- کانسارهای اپی ترمال نوع High Sulphideسولفیداسیون بالا یا اسید- سولفات:

• Ø     خصوصیات زمین شناسی:

این ذخایر همراه با سنگهای آتشفشانی،‌در مناطقی که توده‌های نفوذی نیمه عمیق اسیدی تا حد واسط حضور دارند، یافت می‌شوند. جایگاه تکتونیکی آنها عمدتاً در کمربندهای زون فرورانش و مناطق پشت قوسی،‌در محل گودالهای آتشفشانی(کالدرا) و همچنین در مجموعه گنبدهای ریولیتی است.

این کانسارها احتمالاً بخش فوقانی سیستم‌های مس پورفیری را تشکیل می‌دهند. از نظر سنی عمدتاً در محدوده‌های زمانی دوران سوم و چهارم کشف شده‌اند.

• Ø     بافت و شکل ذخیره:

به صورت بافت حفره‌ای در سیلیس، رگه‌های دار یا لایه‌بندی، حالت برشی، و یا به صورت رگه‌ای و توده‌های جانشینی یافت می‌شوند.

• Ø     آلتراسیون:

کانیهای نظیر کائولینیت، آلونیت، باریت، هماتیت، سرسیت، ایلیت، پیروفیلیت، جروسیت، در زون‌های آلتراسیون به چشم می‌خورند. همچنین به دلیل تأثیر محلولهای اسیدی و حل شدن سایر مواد، کوارتز به حالت دانه ریز و به صورت حفره‌ای باقی می‌ماند.

• Ø     کانیهای ذخیره:

پیریت، آنارژیت، کالکوزیت، کوولیت، بورنیت، طلا، الکتروم، اسفالریت، کالکوپیریت، گالن، تتراهدریت، کانیهای باطله شامل پیریت و باریت هستند.

• Ø     ویژگیهای ژئوفیزیکی:

پایین بودن خواص مغناطیسی به دلیل شست و شوی اسیدی سنگهای منطقه.

• Ø     عیار و میزان ذخیره:

در جدول2 عیار و میزان برخی از معادن طلای اپی ترمال(نوع سولفید زیاد) ارائه گردیده است.

ب- کانسارهای اپی ترمال نوع سولفید کم Low- Sulphide (آدولاریا- سرسیت) :

• Ø     خصوصیات زمین شناسی:

این ذخایر همراه با سنگهای آتشفشانی کالک آلکالن آندزیتی کمربندهای زون فرورانش یافت می‌شوند، از نظر سنی عمدتاً مربوط به دوران سوم هستند، اما در دوران دوم و اول نیز کشف شده‌اند. در مناطق گسلی دهانه‌های آتشفشانی و گسلهای زونهای کششی تشکیل می‌شوند و در بخش فوقانی توده‌های نیمه عمیق قرار می‌گیرند.

• Ø     بافت و شکل:

عمدتاً توسط زونهای گسلی کنترل می‌شوند. در صورتی که سنگهای میزبان از تخلخل مفید و مناسب برخوردار باشند عرض زون کانی سازی ممکن است گسترده باشد. بافت در زون گسلی از نوع پر کننده فضای خالی است.

• Ø     آلتراسیون:

زون سیلیسی به صورت کلسدونی، رگه‌های کوارتز، آدولاریا، کلسیت، ایلیت، سریسیت، کائولینیت و آلتراسیون پروپیلیتیک.

• Ø     کانیهای ذخیره:

الکتروم، طلا، آرژانتیت،‌کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، تتراهدریت، سولفوسالتهای نقره و در بخش فوقانی سیستم آنومالی As, Sb, Hg دیده می‌شود.

• Ø     ویژگیهای ژئوشیمیایی:

Au, Ag, Zn, Pb, Cu, As, Sb, Ba, F, Mn و در مناطق خاص عناصر Te, Se, Hg یافت می شود.

• Ø     ویژگیهای ژئوفیزیکی:

از ویژگیهای ژئوفیزیکی این ذخایر استفاده از روش VLF جهت شناسایی زون گسلی دارای سولفید، پرتونگاری جهت شناسایی زون غنی از پتاسیم می باشد.

• Ø     عیار و میزان ذخیره(نوع کم سولفید):

دو نوع ذخایر طلای اپی‌ترمال کم سولفید شناسایی شده‌اند:

1- نوع Au-Ag

متوسط ذخیره: 77/0 میلیون تن، متوسط عیار: g/t1g و g/10=A t5/7= Au

2- نوع Au-Cu

متوسط ذخیره: 3/0 میلیون تن، متوسط عیار: %3/0>Cu>%75/0 و g/t38=Au

کانسارهای طلای اپی‌ترمال به 3 حالت کلی یافت می‌شوند که عبارتند از:

I- نوع پراکنده در سنگ‌های کربناتی (تیپ کربناتی)

II- نوع پراکنده در سنگ‌های آتش‌فشانی (نوع چشمه‌های آب گرم)

III- نوع رگه‌ای

تاثیرات زیست محیطی

نقره به طور طبیعی در بدن انسان وجود ندارد. نقره خالص غیرسمی است اما نمک های آن سمی بوده و ممکن است سرطان زا باشند. نقره به صورت روباز و زیر زمینی از معادن استخراج می شود اما مشکل منحصر به فرد استخراجی و زیست محیطی ندارد.

بیماری های ناشی از قرار گیری در معرض نقره :

• مواد مرکب حاوی نقره می توانند وارد سیستم گردش خون شوند و در بافتهای مختلف بدن رسوب کنند که منتهی به این می شوند که غشای پوست وماهیچه به طور دائم به رنگ متمایل به خاکستری تبدیل شود. اگر چه این شرایط نمی تواند آسیبی به سلامتی شخص برساند اما چهره زشتی را ایجاد میکند.

نقره دارای اثرات میکروب کشی و از بین بردن ارگانیسم های میکروبی در لوله های آزمایشگاهی بدون ایجاد آسیب محسوسی امی گردد.

• Hippocrates پدر علم پزشکی مدرن، عنوان نمود که نقره خواص التیامی مفید و ضد بیماری دارد. انواع مختلف مواد مرکب حاوی نقره جامد برای درمان انواع بیماریها استفاده میگردد و لیکن مطالعات بالینی هنوز یک استفاده درمانی برای نقره به صورت یک آنتی بیوتیک را اثبات می نماید. مواد مرکب حاوی نقره در بهبود سوختگی ها مورد استفاده دارد. بنابر عقیده دکتر روبرت اوبکرRobert o.Backer، مواد مرکب حاوی نقره باعث التیام استخوانها نیز می شود. نقره با مس به صورت یک عامل استفاده می شود که جلبک های موجود در استخرهای شنا در ایالات متحده به وسیله الکترولیز خارج میکند. مس بر ضد یک جلبک فعالیت می کند در حالی که نقره بر ضد یک باکتری فعالیت می کند که عمدتاً ناشی از فعالیت نقره در جذب اکسیژن است که باعث می شود که در تماس با باکتری، اکسید می شود. بیشتر استخرهای شنا نقره ناشی از مشکلات آلودگی را استفاده نمی کنند و آنها به جای آن از کلوئیدهای مس ـ روی استفاده می کنند.

علائم ناشی از آلودگی به عنصر :

مسمومیت حاد و مزمن ترکیبات نقره در انسان بسیار کمتر از دیگر فلزات سنگینی مانند جیوه، تانتالیم یا کادمیم است. این امر بیشتر بخاطر تبدیل سریع نقره به ترکیبات نامحلول است که بخصوص در بدن انسان، کلرید نقره و آلبومینات نقره می باشند. میزان LD50 برای ترکیبات محلول نقره kg / mg 500 – 50 نقره است. تقریبا تنها عامل مسمومیت با نقره میزان دز بالای نقره بطور اتفاقی با مواد دارویی نقره دار است. خطر عمده ترکیبات محلول در آب نیترات و فلورید نقره، تاثیر سوزانندگی و مسمومیت با فلورید است.

تماس دراز مدت با ترکیبات نقره یا نقره فلزی پودر شده باعث می شود تا این فلز جذب بدن شود. در نتیجه، بد رنگی پوست و مخاط بروز می کند که هیچ تاثیر یا تولوژیکی ندارد، اما موجب تیرگی پوست و لکه های چشمی و رنگی شدن پوست در معرض نور می شود. این تاثیرات برگشت ناپذیرند و نمی توان آنها را درمان کرد. علاوه بر نهشته شدن نقره فلزی، امکان تشکیل سولفید نقره هم وجود دارد. در حالت بدرنگی پوستی و مخاطی حاد، شخص تا 20 گرم نقره را می تواند جذب کند، معمولا نقره از هوای تنفسی جذب بدن می شود، هر چند که دز زیادی داروهای نقره دار (مثلا نقره کلوئیدی) نیز می تواند موجب بدرنگی پوست و مخاط شود. افرادی که دست اندرکار تولید نیترات نقره و فرآیندهای نقره کاری هستند، در معرض بیشترین خطر قرار دارند.

مقدار MAK برای نقره عنصری و ترکیبات محلول نقره برابر با m3 /mg 01/0 نقره است. این مقدار تعیین شده بیشتر بخاطر جلوگیری از بروز بدرنگی پوست و مخاط است و یک حد واقعی برای مسمومیت نیست. این حد برای آب آشامیدنی L / mg 05/0 است.

تاثیرات باکتری کشی (کاهش فعالیت)

مصرف نقره در پزشکی و تصفیه آب به حساسیت متابولیسم باکتری ها به یونهای نقره بستگی دارد. مزیت آنها نسبت به دیگر یونهای فلزی باکتری کش مانند +2Hg در این است که غلظت موثر +Agکمتر از آستانه خطر برای اندام های انسان است ( L/mg 1 – 01/0 ). با اینحال، هر چند که ترکیبات با حلالیت کم مانند کلرید نقره خصوصیت باکتری کشی دارند، اما ترکیبات شدیدا نامحلول آن مانند سولفید نقره چنین خاصیتی ندارند.

در حضور اکسیژن اتمسفری، نقره فلزی نیز تشکیل اکسید نقره خاصیت باکتری کشی دارد که برای ایجاد چنین خاصیتی به اندازه کافی محلولند. با افزودن نقره کلوئیدی، غلظت های مورد نیاز برای باکتری کشی به سرعت ایجاد می شود که مساحت سطحی زیادی دارند اما اشیائی هم که سطح نقره ای دارند (مانند سکه های نقره، ورقه های نقره و وسایل نقره آشپزخانه) در غیاب سولفید، اثر باکتری کشی دارند که در غیر این صورت (یعنی حضور سولفید) با یونهای +Ag ترکیب می شوند.

فون ناگلی ( 1891 – 1817 )، مرگ میکروارگانیسم هایی مانند باکتری، کپک، هاگ و قارچ را در تماس با اشیاء نقره ای کشف کرد، هر چند که وی نتوانست علت آن را شناسایی کند، مطمئنا این تاثیر را از زمانهای قدیم می شناختند و لیوانها و جام های نقره مورد استفاده توسط فرماندهان نظامی بخاطر محافظت در برابر انواع بیماری ها بوده است، ناگلی نام اثر کشف شده را اثر کاهش فعالیت (باکتری ها) نامید. اکنون فهمیده اند که این اثر به منزله تاثیر آسیب رساننده بر سلولهای زنده در نتیجه مقادیر بسیار اندکی از کاتیونهای فلزی است.

خطرات انفجاری

نقره ترکیبات ناپایدار بسیاری را تشکیل می دهد که در نتیجه استرس مکانیکی یا دمایی، در حالت خشک شدن، تحت تاثیر نور یا گاهی بطور لحظه ای و آنی بدون هیچ عامل شناخت شده ای منفجر شده یا می ترکند. این گروه شامل ترکیبات متعدد نیتروژن از نقره، ترکیبات آلی (بویژه استیلید نقره و مشتقات آن) و اکسید نقره (П ) در تماس با مواد آلی ریزدانه است.

زیرا برخی از این ترکیبات را می توان در نتیجه واکنش با نقره عنصری بدست آورد، تماس استیلن و آمونیاک گازی یا مایع با اشیاء نقره ای یا آلیاژهای آن مجاز نیست. همچنین، نقره و ترکیبات آن را باید از شعله های استیلن بدور نگه داشت.

نمک نقره اسیدهای بشدت اکسید کننده (مانند کلرات یا نیترات نقره) می توانند در نتیجه تماس با مواد اکسید شوندو انفجار خطرناکی داشته باشند (برای نمونه، مواد آلی، گوگرد، دوده) تماس نیترات نقره با الکل منجر به تشکیل سریع فولمینات نقره می شود که انفجاری است. انفجارهای بسیاری در نتیجه تشکیل نیترید در محلولهای آمونیاکی نقره بدست آمده اند.

ذخایر نقره

  ذخایر نقره به 2 شکل دیده می شوند :

1- ذخایری که نقره به عنوان محصول اصلی ذخیره می باشد و چندان هم فراوان نیستند و سهم مهمی در تولید نقره جهان ندارند و 25 % ذخایر نقره را تشکیل می دهند.

2- ذخایری که نقره به عنوان محصول فرعی در ذخایر مس و یا سرب می باشند و در حد قابل ملاحظه ای یافت می شوند. این ذخایر سهم مهمی در تولید نقره جهان دارند و 75 % ذخایر نقره جهان را تشکیل می دهند.

نقره غالباً به عنوان عنصر فرعی در تشکیلات مختلف رگه ای ظاهر می شود. در بین این تشکیلات، رگه های کبالت- بیسموت- نقره- اورانیوم و تشکیلات ساب ولکانیک طلا و نقره، تشکیلات ساب ولکانیک مس و ارسنیک و بالاخره تشکیلات فراوان سرب و روی نقره مهم است. کانسنگ های ویژه نقره بطور استثنائی تشکیل می شود. سایر ترکیبات واجد نقره زیاد هم با بخش های فوقانی رگه های معدنی نقره دار بستگی دارد. مهمترین اصل در تجسس کانسارهای نقره قضاوت درباره منطقه اکسیداسیون و منطقه سمانتاسیون یک توده معدنی و همچنین درباره بخشی از این مناطق است که در عمق کم و در زیر منطقه اکسیداسیون قرار گرفته است و باید معین شود که متعلق به منطقه سمانتاسیون است یا منطقه سنگ اولیه.

تحقیق میکروسکوپی کانه های سوپرژن و هیپوژن نیز غالباً مواجه با مشکلاتی می شود، زیرا اشکال این کانه ها بمقدار کم با هم متفاوت است وگاهی اصلا ًتفاوتی نشان نمی دهد. اصولاً کانی های سوپرژن و هیپوژن نقره بسیار مشابه است و در اینجا فقط مطالعه پاراژنز این کانی ها به تشخیص آنها کمک می کند.

کانسارهای واقعی این فلز که در آنها ترکیبات نقره تنها کانی و یا مهمترین کانی های کانسار را تشکیل می دهد، در درجه اول همان کانسارهای ساب ولکانیک طلا- نقره و تشکیلات کبالت بیسموت- نقره- اورانیوم است:

تشکیلات ساب ولکانیک طلا- نقره غالباً در منطقه ای که در زمین شناسی با عنوان« کمربند نقره» مشهور است پیدا شده است.

این کمربند از بخش جنوب غربی ایالات متحده امریکا به مکزیک وتا شیلی امتداد می یابد و مهمترین قسمت آن از لحاظ نقره در مکزیکوست. در این کمربند رگه های متعددی بطول چند کیلومتر و به ضخامت بیشتر از پنج متر از منشأ گرمابی در آندزیت ها تشکیل شده است. کانسنگ اولیه دارای نقره، سولفور نقره و کمی پلی بازیت و استفانیت و همراه آنها گالن، کالکوپیریت و پیریت می باشد. کوارتز ( در شکل آمتیست ) و کربنات و سیلیکات منگنز و گاهی نیز زئولیت مواد گانگ آن را تشکیل می دهد. سنگ در بر گیرنده رگه، سیلیسی و کائولینیزه و بوسیله پیریت اشباع شده است.

1- مهمترین تشکیلات کبالت- بیسموت- نقره- اورانیوم، رگه های معدنی کونگسبرگ واقع در نروژ که در گذشته از لحاظ اقتصادی اهمیت زیاد داشته است.

2- تشکیلات رسوبی نقره اهمیت کمتری نسبت به سایر تشکیلات آن دارد. در ایالات یوتا در امریکا توده رسوبی نقره از لایه های متعدد، ماسه سنگ تشکیل می شود که بوسیله نقره اشباع شده است.

ذخایر عمده نقره در جهان

میزان ذخیره پایه و اقتصادی نقره جهان به ترتیب از 420000 و 280000 کیلوگرم در سال 1995 به 570000 و 270000 کیلوگرم در سال 2004 افزایش یافته است (جدول4). کشورهای لهستان، چین، امریکا، مکزیک، استرالیا و کانادا بیشترین میزان ذخایر دنیا را بخود اختصاص داده اند(جدول 5).

منابع اصلی نقره از ذخایر مس، مس- نیکل، سرب و سرب- روی هستند که از کانادا، مکزیک، پرو و ایالات متحده امریکا به دست آمده اند. این فلز در طول پالایش الکتریکی مس تولید می شود. عیار اقتصادی نقره ریز حداقل 9/99% و نقره خالص بیش از 999/99% می باشد.

مکزیک بزرگترین تولید کننده نقره در سال 2000 بوده است که با 2747 تن تولید در حدود 15% تولید سالیانه به خود اختصاص داده است.

بررسی عرضه و تقاضا

  عرضه نقره در بازارهای جهانی عمدتا به تولیدات اولیه یا معدنکاری این فلز ارتباط دارد. مقادیر تولید شده نسبتا به تغییرات قیمت حساسند که گاه این تغییرات زیاد و گاه نیز پیچیده است، چون نقره عمدتا محصول فرعی استحصال فلزات پایه است. نوسانات قیمت بازار به میزان اندک و محدودی بر تولید مواد بازیافتی تاثیر می گذارند. از سویی خرید و فروش های دولتی ارتباط تنگاتنگی با تغییرات قیمت دارند. فروش نقره توسط جمهوری شوروی سابق، بر وضعیت عرضه نقره در جهان غرب تاثیر چندانی ندارند، هر چند که این تولید زیاد باشد. در مقایسه با طلا و فلزات گروه پلاتین، اغلب مقادیر فراوانی از نقره که وارد بازار جهانی می شود، از اشیاء نقره در دست مردم تامین میشود که حدود 120000 تن تخمین زده می شود. این اشیاء در طی سالیان متمادی در نتیجه تولید داخلی این فلز و مبادلات تجاری با کشورهای دیگر در هند انباشته شده است. ذخیره جهان غرب (بجز هند) چیزی حدود 80000 تن است که حدود 50% آن در دست دولت آمریکاست.

تقاضا و عرضه این فلز نسبتا متناسب است. حتی انتظار نمی رود که در آینده قابل پیش بینی توزیع نسبتا یکنواخت تقاضا برای بخشهای گوناگون صنعت و... دچار تغییر و تحول بنیادی شود. اما، گسترش نسبتا کم ذخایر نقره در مقایسه با دیگر فلزات، می تواند در آینده به تغییر میزان انبار این فلز در ذخایر استراتژیک شود. افزایش روز افزون مصرف این فلز در صنعت، میتوان تاثیرات شگرفی داشته باشد. عامل مهم در تکنولوژی آینده، احتمالا کاهش اهمیت نقره در عکاسی های قدیمی و افزایش آن در روش های عکسبرداری الکترونیکی است.

مصارف عمده نقره

  نقره در سکه سازی، جواهر سازی، ظروف نقره ای، مصارف الکترونیکی، پزشکی،تزئینی، رنگ آمیزی محصولات در قنادی ها، آبکاری نقره، آئینه ها، شیشه سازی و فیلم عکاسی مورد استفاده دارد.

داروسازی :

فلز نقره خاصیت ضد باکتریایی داشته و در صنایع دارویی به صورت فلز و یا ترکیبات آن مورد استفاده قرار می گیرد و از خصوصیات اصلی نقره مقاومت زیاد آن در مقابل حلال های شیمیایی است. از نقره در رنگ آمیزی برخی از محصولات در قنادی ها استفاده می شود، به علاوه از نقره و ترکیبات آن در پزشکی هومئوپاتی استفاده می شود.

ترکیبات متعددی از نقره برای معالجه بیماری ها تولید می شود که عبارت از : استات نقره، آلانیتونات نقره، برات نقره، کربنات نقره، کلرید نقره، کرومات نقره، گلیسرولات نقره، کلوئید نقره، یدید نقره، لاکتات نقره، منگنات نقره، نیترات نقره، پروتئین نقره وسولفات یازین نقره می باشد. علاوه برداروهای تولید شده از ترکیبات فوق از فلز نقره در دندان پزشکی برای پر کردن دندان (آمالگام) استفاده می شود که حدود 35 درصد از ترکیب آمالگام را فلز نقره تشکیل می دهد. همانطوری که اشاره شد ترکیبات نقره مصارف دارویی گوناگونی دارند به عنوان مثال نیترات نقره به عنوان سوزاننده، قابض در زخم های غیر فعال و ورم های چرکی استفاده می شود. از محلول رقیق نیترات نقره در درمان زرد زخم، خارش، میخچه، زگیل و همچنین درمان سوختگی ها استفاده می شود.

فلز نقره به علت خاصیت ضدباکتریایی در صنایع دارویی به صورت فلز و یا ترکیبات آن مورد استفاده قرار می گیرد و از خصوصیات مهم آن مقاومت زیاد در برابر حلال های شیمیایی است.

از نقره وترکیبات آن در پزشکی هومئوپاتی Homoepathic ( نوعی دارو درمانی ) استفاده می شود.

استات نقره، آلانیتونات نقره، برات نقره، کربنات نقره، کلریدنقره، کرومات نقره، گلیسرولات نقره، کلریدنقره، یدید نقره، لاکتات نقره، منگنات نقره، نیترات نقره، پروتئین نقره و سولفات نقره برای معالجه بیماری ها کاربرد دارد و در دندانپزشکی برای پرکردن دندان ها (آمالگام) استفاده می شود که در حدود 35 % از ترکیب آمالگام را فلز نقره تشکیل می دهد.

نیترات نقره به عنوان سوزاننده، قابض زخم های غیرفعال، ورم های چرکی و آفت استفاده می شود.

از محلول رقیق نیترات نقره در درمان زرد زخم، خارش، میخچه، زگیل و درمان انواع سوختگی ها استفاده می شود.ترکیبات نقره را بندرت برای درمان بیماری های داخلی بکار می رود، هر چند که در قدیم آن را برای درمان صرع و زخم معده بکار می بردند. امروزه، کاربرد عمده آن در پزشکی برای باکتری کشی میکروب های بیماری زای خاص است. از این نظر، رفتاری مشابه با جیوه دارند، اما سمیت و قدرت آنها کمتر است. ترکیبات کمپلکس متعددی از نقره را که از غشای مخاطی جذب می شوند بکار می برند که عمدتا برای ضدعفونی گلو مورد استفاده است. محلول بسیار رقیق نیترات نقره برای مدت های مدید در آلمان برای بیماری های احتمالی ناشی از استرپتوکوک غشای مخاطی چشم نوزادان تجویز می شد. نیترات نقره یکی از اجزاء پودر نقره فیزان برای درمان برای درمان زخم های سطحی است. از اثر سوزانندگی موضعی نیترات نقره می توان برای تخریب بافت های در حال رشد و تکثیر استفاده کرده یک لایه کلرید نقره و آلبومینات نقره در اثر واکنش با پوست تشکیل می شود که گسترش تاثیرات سوزانندگی را که با حالت گندزدائی و قابض و مانع ترشح همراه است، محدود می کند. سولفادیازین نقره بعنوان یک ترکیب باکتریواستاتیک در درمان بیماری های تهدید کننده و خطرناک بکار می رود.

سل کلوئیدی نقره خواص باکتری کشی مشابهی دارد که به علت فعالیت کم نقره است. آنها را به شکل محلول های تثبیت شده برای ضد عفونی زخم ها بکار می برند و علت آن این است که سل های کلوئیدی ترکیبات نقره ای هستند که حلالیت اندکی دارند. برای مدتهای مدیدی از نقره و آلیاژهای آن بعنوان جایگزین استخوان استفاده می کردند که بطور عمده در جراحی های جمجمه کاربرد داشت. همچنین، از سیم های نقره ای در بافت های ارتباطی و از پوشش نقره با خلوص بالا در کاشت استفاده می شد. در اینجا نیز خواص و فعالیت های اندک نقره دارای مزیت هستند. به همین دلیل، زمانی مرسوم بود که بر روی زخم ها ورقه های نقره ای یا حتی سکه های نقره می گذاشتند.

دندانپزشکی

برای پر کردن دندان از ملقمه نقره- قلع استفاده می کنند. بهترین آلیاژ دارای 40 % نقره، 32% قلع، 30% مس، 2% روی و 3% جیوه است. در ابتدا این آلیاژ را بصورت بلوکهای قالب ریزی شده بکار می برند که بعد با دستگاه آنها را پودر کرده یا با اتمیزه کردن آن، آلیاژ را به ذرات کروی کوچکی تبدیل می کنند. دندانپزشک این آلیاژ پودری را با تقریبا وزن برابری از جیوه مخلوط می کند تا خمیر سفت و محکمی درست کند. این خمیر را بدقت در حفرات دندان فرو می کنند که جیوه مایع بعنوان یک روان کننده عمل می کند. پس از چند ساعت عمل سفت شدن خمیر کامل می شود و با افزایش حجم همراه است. در انواع قدیمی این آلیاژ، فازهای فلزی عمده موجود پیش از شروع سفت شدگی عبارت بودند از:Ag3Sn، HgSn. در طی سخت شدگی، فاز Ag3Sn که ترکیب عمده لقمه پودر شده است، با جیوه واکنش می دهد تا یک فاز جامدAg3Hg4 و یک فاز بلوری - مخلوط Hg - Sn جامد با ترکیبSnSHg را ایجاد کند. چونکه میزان جیوه کافی نیست، واکنش کامل نمی شود و مقداری Ag3Snهمیشه اضافه می ماند.

آلیاژهای نقره دار را در ساخت و کاشت دندان استفاده می کنند. آلیاژهای فلزات گرانبها که طلایی رنگ است، دارای مقداری پالادیم و پلاتین و حدود 15 - 10 % نقره است و آلیاژهای سفید رنگ فلزات گرانبها که ترکیب عمده آنها نقره - پالادیم است تا 65% نقره دارند.

•بیشترین استفاده از نقره به عنوان یک فلز قیمتی است و نمک های هالید نقره به خصوص نیترات نقره به طور گسترده در عکاسی استفاده می شود.

•محصولات الکترونیکی و الکتریکی به هدایت بالای نقره نیاز دارند حتی زمانی که آن کدر شده باشد.

برای مثال مدارات چاپی برای نقاشی های نقره استفاده می شوند و صفحه کلیدکامپیوتر از تماس های الکتریکی نقره استفاده می کند.

•آئینه هایی که به انعکاس بالایی نورمرئی نیاز دارند، از نقره ساخته می شوند.

آئینه های معمولی با آلومینیوم پوشیده می شوند نقره در سکه سازی برای ساخت پول در B.C.‌700 به وسیله لیدین ها کشف شد. بعدها، نقره پالایش شد و به یک شکل خالص آن درآمد. زیبایی فلز نقره باعث تولید جواهرات و ظروف نقره ای به کار می رود و یا به طور سنتی ازقدیم از آلیاژ نقره ساخته شده که نقره استرلینگ Sterling نامیده می شود که 5/92% نقره دارد.

•این فلز قابل انعطاف، غیر سمی و زیبا، در ساخت آلیاژهایی برای اتصالات (قطعات) و پرکنندگی دندان استفاده می شود.

•خواص کاتالیزوری نقره در واکنشهای اکسیداسیون استفاده می شود به عنوان مثال: تولید فرمالدئید از متانول و هوا به وسیله ابزارهای پوششی یا بلورهای ریز نقره حاوی حداقل 95/99% وزنی نقره می باشد.

•استفاده از نقره برای ساخت آلیاژهای برنج و لحیم، اتصالات الکتریکی و باتریهای با ظرفیت بالای روی و نقره و نقره- کادمیم می باشد.

آبکاری نقره

مهمترین فرآیند برای ایجاد پوشش های نقره ای، روش الکترولیتی است. الکترولیت مورد استفاده حمام قلیایی دی سیانوآرژنات پتاسیم که مقدار بیشتری سیانیدپتاسیم و کربنات پتاسیم را بعنوان نمک هادی خود دارد. آنودهای نقره ای خالص محلول جانشین فلز نهشته شده یا رسوب کرده بر کاتد می شوند.برای آبکاری های معمولی، ترجیحا از نقره آلمانی (70-45% مس،30-5% نیکل، 45-8% روی) استفاده می کنند که هم خواص مکانیکی خوبی دارد و هم چسبندگی آن بر روی پوشش نقره ای خوب است. مس و نیکل را میتوان بطور مستقیم آبکاری کرد. پوشش نقره ای نازک و اولیه در حمام های ویژه، چسبندگی را به میزان چشمگیری افزایش می دهد. وقتی که آهن را آبکاری می کنیم، به یک پوشش حد واسط از جنس نیکل یا مس نیاز داریم. اشیاء پلاستیکی ( عمدتا اکری لونی تریل- بوتادین- استیرن یا پلی اورتان ) یا سرامیک ها را می توان با نقره آبکاری کرد، البته اگر سطح آنها را با پوشش رسانایی از مس یا نیکل که بروش غیر الکتریکی انجام شده است، کاملا پوشیده شده است. در تجهیزات کمک های اولیه و نجات دریایی، با 80 گرم زئولیت که حدود 25 گرم نقره دارد حدود 400 سی سی آب آشامیدنی میتوان تهیه کرد.

در روش های جدیدی که اخیرا کاربرد آنها نیز زیاد شده است و جای روش های قدیمی و سنتی را گرفته است، از نقره در باکتری زدایی آب آشامیدنی و فیلترهای دارای دادوستد گرهای یونی یا کربن فعال دارای نقره استفاده می شود. گسترش کاربرد این روش عمدتا محدودیت های میزان مجاز نقره در آب آشامیدنی بستگی خواهد داشت. در این روش، میزان نقره از بیشترین حد مجاز تعیین شده یعنی L / mg 01/0 نیز بیشتر خواهد شد.

نقره کلوئیدی که بیشتر به شکل محلول 1% است، برای ضد عفونی کردن استخرهای شنا بکار می رود. غلظت موثر نقره تقریبا L/mg 1/0 است. مزیت آن نسبت به روش ضدعفونی یا هیپوکلریت بیشتر بخاطر بی بوئی آن است. در آب های بسیار آلوده ( برای نمونه استخرهای شنای روباز ) میزان موثر یاد شده در بالا کافی نیست.

یدید نقره را که معمولا با کلرید سدیم مخلوط می کنند، اگر بصورت بلورهای بسیار ریز در حد fj.m 1/0 در ابرها بپاشند، موجب ریزش باران می شود. این میزان، هسته های تمرکز مورد نیاز را فراهم می آورد. به منظور ایجاد بارش، هسته های تمرکز را به میزان مناسب ( بیش از 100000 در متر مکعب ) در ابرها پخش می کنند تا بارش انجام شده اندک باشد و زیان بار و سیل آسا نشود. بارش در نواحی خشک بسیار اهمیت دارد.